Çocuklar her zaman meraklıdır ve bu nedenle her şeyi ağızlarına alırlar. Bununla birlikte, bir çocuk yenmeyen maddeleri oldukça sık yiyorsa, aslında pika adı verilen bir yeme bozukluğundan muzdarip olabilir. Pika, hem fiziksel hem de duygusal olarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, pika’yı mümkün olan en kısa sürede önlemek veya hafifletmek zorunludur. Bu davranışa yol açan birden çok neden vardır. Bazı bölgelerde, bu davranış “kültüre bağlı sendrom” ile ilişkilidir, ancak pika gelişimi çoğunlukla mineral ve vitamin eksikliğinden veya zihinsel sağlık sorunlarından kaynaklanmaktadır.
Çocuklarda Pika Nedir?
Çocukların gıda dışı maddeleri sık veya düzenli olarak tükettiği yeme bozukluğuna pika denir. Bu bozukluğun klasik bir örneği, bir çocuğun kum yemesidir. Gıda dışı ürünler arasında kir, kum, kağıt, boya, tebeşir, saç, ahşap ve daha fazlası yer alabilir. Çocuklarda pika yeme bozukluğu sindirim sisteminde problemlere ve gelişimde gecikmelere yol açar. Bu durum daha uzun süre devam ettiği için çocuğa ve gelişimine zarar verebilir.
Pika Çocuklarda Ne Kadar Yaygındır?
Çocukların dünyayı tat alma duyularıyla keşfetmeleri oldukça yaygındır. Bebekler yeni dişler geliştirdiğinde, genellikle çiğnemek için yeni şeyler keşfederler. Ne zaman bir bebek yenmeyen bir şeyi ağzına atsa, bu pika olduğu için değildir! Pika bozukluğu, bir bebeğin gelişim evreleri sırasında normal keşif davranışını aşan bir şeydir. Pika, 18 ila 24 aylık bir çocuk, bir aydan fazla bir süre boyunca gıda dışı öğeler için sürekli bir istek duymaya başladığında fark edilebilir. Bazı durumlarda, pika otizmi de düşündürür . Gelişimsel veya zihinsel engelli çocuklarda da yaygın olarak görülür.
Çocuklarda Pika Nedenleri
Çocuklarda pika, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi nedenden kaynaklanabilir:
- Belirli bir öğe için edinilen tat.
- Çinko veya demir gibi minerallerdeki eksiklik (kancalı kurt veya Çölyak hastalığı da bunun nedeni olabilir).
- OKB veya obsesif-kompulsif alışkanlık olarak bilinen bir bozukluk .
- Beyin kimyasallarının dengesizliği.
- Beyinde yaralanma.
- Dikkat çekmek amacıyla.
- Anne ihmali veya yoksunluğu.
Peki, ebeveynler çocuklarında pika olduğunu nasıl anlayabilir? Çoğunlukla aşağıda verilenler gibi semptomlar gözlemlenerek tanımlanabilir. Ancak bu kadar emin değilseniz bir çocuk doktoruna danışabilirsiniz.
Çocuklarda Pika Bozukluğunun Belirtileri
Çocuklarda görülebilen pika bozukluğunun bazı belirtileri şunlardır:
- Gıda dışı maddeleri tüketmenin tekrarı ve düzenliliği.
- Bir aydan uzun süredir gıda dışı maddeleri sürekli yemek.
Çocuklarda Pika Nasıl Teşhis Edilir?
Bu bozukluğu teşhis etmek için özel bir test yoktur. Doktor, tıbbi geçmiş de dahil olmak üzere çeşitli faktörlere dayanarak teşhis eder. Çocuğun tükettiği gıda dışı maddeler ve bunun gerçekleştiği dönem konusunda doktora dürüst olmak gerekir. Alışkanlık bir aydan uzun süre devam ederse, gerçekten pika bozukluğu olması kuvvetle muhtemeldir. Ardından, bazılarını aşağıda ele aldığımız sağlık sorunlarına yol açabileceğinden, bozukluğu tam gelişmeden önce durdurmak akıllıca olacaktır. Eksiklikleri pikaya yol açabileceğinden, doktorlar demir ve çinko seviyelerini kontrol etmek için bir kan testi yaparlar. Bu nedenle, yetersiz beslenmeyi tespit etmek için rutin bir kontrol planlanması şiddetle tavsiye edilir.
Çocuklarda Pika Bozukluğunun Komplikasyonları
Pika bozukluğu çocuklara zarar verebilir ve aşağıdakiler gibi birçok komplikasyona yol açabilir:
- Kurşun toksisitesi (hematolojik, renal, kardiyovasküler, endokrin ve nörolojik kusurlara yol açar).
- Gastrointestinal sistemdeki komplikasyonlar (kabızlık gibi hafif olanlar ile kanama gibi aşırı ve zararlı olanlar dahil).
- Beslenme eksiklikleri (özellikle çinko ve demir eksiklikleri ).
- Diş problemleri (yontma ve çatlamış dişler gibi).
Çocuklarda Pika’nın Etkili Tedavisi
Pika, besinlerdeki bir dengesizlikten kaynaklandığında, doktorlar mineral ve vitamin takviyeleri reçete eder. Bunun dışında, pika durumunda benimsenen yaygın tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır:
- Pika, OKB gibi zihinsel sağlık sorunlarından kaynaklandığında doktorlar tarafından terapi, ilaç veya her ikisi de reçete edilir.
- İhmal, pika nedeni olabileceğinden, iletişim becerileri üzerinde çalışılması ve çocukla iletişimin arttırılması önerilir.
- Çocuğun ulaştığı gıda dışı öğenin aksine, çocuğun seçebileceği yenilebilir yiyeceklerle dolu özel bir kutu oluşturun.
- Çocuk bu tür davranışlar sergilediğinde katı cezalar gibi olumsuz eylemlerden kaçının ve çocuk pika davranışından kaçındığında olumlu olan pekiştirici eylemlerde bulunun.
Önleme Tedbirleri
Pika, gelişen bir davranış olduğu için önlenmesi mümkün değildir. Bu bozukluğu erken aşamalarda önlemek veya tanımak için kullanılabilecek en iyi strateji aşağıdaki şekillerdedir:
- Farkındalığı Yaymak: Çocuklu çiftleri çeşitli sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve bozukluğun kendisi hakkında eğitin.
- Diyete Dikkat Edin: Çocuğa sağlıklı ve besleyici bir diyet verin.
- İletişim Anahtardır: Çocuğunuzla etkili bir şekilde iletişim kurun.
- Rutin Değerlendirme Bir Zorunluluktur: Pika davranışına işaret edebilecek herhangi bir sağlık durumunu teşhis etmek için doktorla rutin bir muayeneyi tercih edin.
- Sağlıklı Olun: Çocuğu sağlıklı atıştırmalıklar yemeye teşvik edin ve gıda dışı öğelere ulaşırken kısıtlama uygulayın.
- Ne Yapılacağını Bilin: Akıl sağlığı sorunları teşhis edilirse, etkili tedavi arayın çünkü ihmal etmek pika gelişimine yol açabilir.
Doktoru Ne Zaman Aramalısınız?
Çocuğunuzda pika olabileceğinden şüphelendikten hemen sonra doktora gitmelisiniz. Pika diş sorunlarına, enfeksiyonlara, sindirim sorunlarına ve zehirlenmeye neden olabilir. Bu koşulları fark ettiğiniz anda doktoru arayın.
Pikadan kurtulmak bazı durumlarda oldukça kolay olurken bazı durumlarda profesyonel yardım ve gelişmiş yöntemler gerektirebilir. Sabır, bu süreç boyunca sürdürülmesi gereken çok önemli bir erdemdir. Herhangi bir tedavinin etkili olması için çocuğunuza karşı olumlu ve teşvik edici olmalısınız.
