Tüberküloz nedir?
Tüberküloz (TB), Mycobacterium tuberculosis adı verilen bir mikropun neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. En sık akciğerleri etkiler, ancak mikrop vücuttaki hemen hemen her doku veya organı etkileyebilir. TB’ye maruz kalan herkes hastalığı geliştirmez. Genellikle vücut mikroplarla savaşabilir ve onları etkisiz hale getirebilir ve böylece büyümelerini durdurabilir; ancak mikroplar vücutta canlı kalır. Buna gizli Tüberküloz enfeksiyonu denir.
Verem Belirtileri
Gizli TB, testler yapılmadan kolayca tespit edilemez. Gizli TB enfeksiyonu olan kişilerde:
- Semptom yok
- TB’yi başkalarına yayamaz
- Daha sonra aktif TB hastalığı geliştirebilir
Bununla birlikte, bir kişinin bağışıklık sistemi zayıflamışsa, aktif tüberküloz hastalığı geliştirme şansı daha yüksektir. Diyabet, HIV enfeksiyonu, kanserler ve böbrek hastalığı gibi altta yatan hastalıkları olan kişiler daha büyük risk altındadır. TB hastalığı olan bir kişinin aktif mikropları ve hastalık belirtileri vardır.
TB semptomlarından bazıları şunlardır:
- Ateş
- Üç haftadan uzun süren öksürük
- Öksürükte kan
- Gece terlemeleri
- Kilo kaybı
Tüberküloz Komplikasyonları
TB enfeksiyonu erken tedavi edilmezse kalıcı akciğer hasarına neden olabilir. Ayrıca, yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabileceği kemik, bağırsak, beyin ve merkezi sinir sistemi gibi vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir. Ancak en ciddi komplikasyon, tüberküloz enfeksiyonunun tekrar etmesi ve hastalığa neden olan suşların birden fazla tüberküloz önleyici ilaca dirençli olmasıdır.
Verem Teşhisi
Üç haftadan uzun süren bir öksürüğünüz veya diğer belirtilerden herhangi biri varsa, derhal doktorunuza görünün. Aynı semptomları olan birini tanıyorsanız, onu da gitmesi için teşvik edin. Doktorunuz sizden göğüs röntgeni çekmenizi isteyecektir. Ayrıca ileri tetkikler için bir uzmana sevk edilebilirsiniz.
Verem için yaygın testler şunlardır:
- TB’nin akciğerlere zarar verip vermediğini gösterebilen bir göğüs röntgeni
- Bir kişinin TB ile enfekte olup olmadığını gösteren bir tüberkülin cilt testi (Mantoux testi)
- TB mikroplarının yayması ve kültürü için balgam testi
Verem Nasıl Yayılır?
Akciğerlerinde verem bulaşan bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında verem hava yoluyla yayılır. Enfekte bir kişiyle (hane halkı, ofis arkadaşları veya sınıf arkadaşları dahil) günlük yakın temasta bulunan kişiler, enfekte olma riski altındadır.
Ara sıra temastan kaynaklanan minimum risk vardır ve enfekte bir kişiyle tek temastan neredeyse hiç risk yoktur. Akciğer dışında diğer organları etkileyen verem, mikroplar havaya yayılmadığından genellikle bulaşıcı değildir.
Tüberküloz tedavisi
Verem, genellikle en az altı ila dokuz ay boyunca alınacak ilaçların bir kombinasyonunu içeren TBC önleyici ilaçlarla tedavi edilebilir. Semptomlar düzelse ve kendilerini daha iyi hissetseler bile hastaların tüm TBC ilaçlarını tamamlamaları önemlidir. Eğer yapmazlarsa, tedavi edilemeyebilirler; Vücuttaki verem mikrobu ilaçlara karşı direnç geliştirebilir ve bu da tedavi edilmesini zorlaştırır.
Hastanelerde TB Yayılımının Önlenmesi
Akciğerlerde aktif tüberküloz teşhisi konulursa ve hastaneye yatırılmanız gerekiyorsa, tek kişilik bir odada bakılacak ve personel sizinle ilgilenirken koruyucu maske takacaktır. Verem mikropunu başkalarına bulaştırmamak için odada kalmalısınız. X-ışınları veya diğer işlemler için oda dışına taşınıyorsanız maske takmanız gerekir.
TBC önleyici ilaçlar almaya başladığınızda, verem mikroplarının sayısı yavaş yavaş azalacaktır.
Verem Hastaları ile Temas
Hasta odasına girmeden önce kendilerini korumak için maske takmaları gerekmesine rağmen verem hastalarının ziyaretçi kabul etmesine izin verilir. Ziyaretçiler odaya girmeden ve odadan çıkmadan önce ellerini sabun ve suyla yıkamalıdır.
Ancak, 12 yaşın altındaki çocukların veya bağışıklığı düşük ziyaretçilerin, tüberkülozla hastaneye yatırıldığınızda sizi ziyaret etmemeleri tavsiye edilir.
Evde Verem Mikroplarının Yayılmasını Önleme
Tedavi sırasında şunları yapmanız önemlidir:
- İlaçlarınızı düzenli olarak alın
- Kalabalık yerlere gitmekten kaçının
- Daima peçeteye öksürün ve hapşırın ve kullanılmış mendilleri çöp kutusuna atın; daha sonra ellerinizi sabun ve suyla yıkayın
- Balgamın bulaştığı ev yüzeylerinin dezenfektanla temizlendiğinden emin olun.
