Hemanjiom, doğuştan gelen veya bebeklik döneminde ortaya çıkan, genellikle ciltte görülen iyi huylu bir damar tümörüdür. Bu tümörler, kan damarlarının anormal şekilde büyümesi sonucu oluşur ve genellikle kırmızı, mor ya da mavi renkte olabilirler. Hemanjiomlar, cilt yüzeyinde kabarık bir şekilde görülebilir veya cilt altında derinleşmiş olabilir.
Hemanjiom Türleri:
- Yüzeyel Hemanjiomlar (Strawberry Hemanjiomlar): Bu tür, cildin yüzeyine yakın olan kan damarlarının anormal büyümesiyle oluşur. Genellikle kırmızı ve kabarık bir görünümü vardır. Bebeklerde sıkça görülür ve genellikle ilk bir yıl içinde büyüyüp daha sonra küçülme eğilimi gösterir.
- Derin Hemanjiomlar: Cilt altındaki kan damarlarının büyümesiyle oluşan bu hemanjiomlar, cilt yüzeyinde kabarık değil, mavi veya mor bir renk değişikliği olarak görülür. Yüzeyel hemanjiomlara göre daha derinde bulunurlar ve bazen büyüdükçe cilt yüzeyinde de belirgin hale gelirler.
- Kombine Hemanjiomlar: Hem yüzeyel hem de derin hemanjiomların bir arada bulunduğu durumlardır. Hem yüzeyde kırmızı bir leke hem de cilt altında derin bir damar yapısı olabilir.
Nedenleri:
Hemanjiomların kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Çoğu hemanjiom, doğumda mevcut olmasa bile yaşamın ilk birkaç haftasında ortaya çıkar. Hemanjiomlar, kız bebeklerde erkeklere göre daha yaygındır.
Tedavi:
Çoğu hemanjiom zamanla kendi kendine küçülür ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymaz. Ancak, hemanjiom çok büyükse, önemli bir organı etkiliyorsa veya estetik kaygılara yol açıyorsa tedavi gerekebilir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Kortikosteroidler: Hemanjiomların büyümesini yavaşlatmak için kullanılabilir.
- Lazer tedavisi: Hemanjiomun rengini açmak veya küçültmek için kullanılır.
- Cerrahi: Nadir durumlarda, hemanjiom tamamen çıkarılabilir.
Hemanjiomlar genellikle zararsızdır ve bebeklerin çoğunda herhangi bir sorun yaratmadan küçülür. Ancak, özellikle göz çevresi gibi hassas bölgelerde oluşan hemanjiomlar için bir uzmana danışmak önemlidir.
Hemanjiom kimlerde görülür?
Hemanjiomlar, genellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda görülür. Doğumda mevcut olmasa bile, yaşamın ilk birkaç haftasında ortaya çıkabilirler. Hemanjiomların kimlerde görüldüğüne dair bazı temel bilgiler şunlardır:
- Yaş: Hemanjiomlar en sık bebeklerde görülür ve doğumdan sonraki ilk altı ayda hızla büyürler. Daha sonra büyüme durur ve genellikle 5-10 yaşlarına kadar kendiliğinden küçülme eğilimi gösterirler.
- Cinsiyet: Kız bebeklerde erkek bebeklere göre daha sık görülür. Kızlarda hemanjiom görülme olasılığı erkeklere oranla yaklaşık 3-5 kat daha fazladır.
- Prematüre Bebekler: Erken doğan bebeklerde hemanjiom görülme riski daha yüksektir. Özellikle 37. haftadan önce doğan bebeklerde bu risk artar.
- Düşük Doğum Ağırlığı: Düşük doğum ağırlığına sahip bebeklerde de hemanjiom görülme olasılığı daha fazladır.
- Aile Öyküsü: Hemanjiomlar genetik faktörlere bağlı olabilir. Ailede hemanjiom öyküsü olan bireylerde görülme riski daha yüksek olabilir.
- Cilt Rengi: Beyaz tenli bebeklerde, koyu tenli bebeklere göre daha sık görülür.
Hemanjiomlar genellikle iyi huylu olup, yaşamın ilerleyen dönemlerinde nadiren ortaya çıkar. Eğer bir yetişkinde hemanjiom oluşursa, bu genellikle farklı bir sağlık durumunun belirtisi olabilir ve bir doktor tarafından değerlendirilmesi önerilir.
Hemanjiom nasıl yok edilir?
Hemanjiomların tedavi edilmesi genellikle gerekmez, çünkü çoğu zaman kendiliğinden küçülür ve kaybolur. Ancak, bazı durumlarda, hemanjiomların yerleşimi, boyutu veya komplikasyon riskleri nedeniyle tedavi gerekebilir. Hemanjiomları yok etmek veya kontrol altına almak için kullanılan tedavi yöntemleri şunlardır:
1. Bekle ve Gör (İzlem)
Çoğu hemanjiom, özellikle yaşamın ilk birkaç yılı içinde, tedavi olmaksızın küçülme ve kaybolma eğilimindedir. Doktorlar, komplikasyon riski düşük olan vakalarda, sadece düzenli kontrollerle hemanjiomu izlemeyi tercih edebilirler.
2. Beta Bloker İlaçlar
Propranolol: Bu ilaç, hemanjiomun büyümesini durdurmak ve küçülmesini hızlandırmak için yaygın olarak kullanılır. Hem oral hem de topikal formları mevcuttur. Propranolol genellikle 6 ay ila 1 yıl süreyle kullanılır.
3. Kortikosteroidler
Kortikosteroidler, daha önce hemanjiom tedavisinde yaygın olarak kullanılmıştır, ancak propranololun daha etkili ve güvenli olduğu görüldüğünden, günümüzde daha az tercih edilmektedir. Oral veya enjeksiyon yoluyla uygulanabilir.
4. Lazer Tedavisi
Lazer tedavisi, özellikle yüz bölgesindeki küçük ve yüzeysel hemanjiomlarda etkili olabilir. Lazer, hemanjiomun kan damarlarını hedef alarak küçülmesini sağlar ve rengini hafifletir. Ayrıca, iyileşme döneminde ortaya çıkan kızarıklıkları ve yara izlerini tedavi etmek için de kullanılabilir.
5. Cerrahi Müdahale
Cerrahi yöntemler, özellikle hızlı büyüyen, komplikasyonlara neden olan veya diğer tedavilere yanıt vermeyen hemanjiomlarda kullanılabilir. Ameliyat, hemanjiomun tamamen çıkarılmasını amaçlar. Ancak cerrahi müdahale, genellikle en son çare olarak düşünülür.
6. Embolizasyon
Büyük hemanjiomların kan akışını azaltmak için embolizasyon kullanılabilir. Bu işlemde, hemanjiomu besleyen kan damarlarına madde enjekte edilerek kan akışı durdurulur.
7. Işın Tedavisi (Radyoterapi)
Günümüzde nadiren kullanılır, ancak çok büyük veya derin yerleşimli hemanjiomlarda düşünülmüş olabilir. Diğer tedavilere yanıt vermeyen vakalarda da uygulanabilir.
Tedavi kararı, hemanjiomun boyutuna, yerleşimine, büyüme hızına ve komplikasyon riskine göre bir doktor tarafından yapılır. Tedavi süreci ve yöntemleri hakkında bir dermatolog veya pediatrik uzmanla görüşmek önemlidir.
Yetişkinlerde hemanjiom olur mu?
Evet, hemanjiomlar yetişkinlerde de görülebilir, ancak bu durum daha nadirdir. Hemanjiomlar genellikle çocukluk döneminde, özellikle de bebeklikte ortaya çıkar ve zamanla kendiliğinden küçülür ya da tamamen kaybolur. Ancak bazı durumlarda, hemanjiomlar yetişkinlik dönemine kadar varlığını sürdürebilir veya yetişkinlerde yeni oluşabilir.
Yetişkinlerde Hemanjiom Türleri
Yetişkinlerde görülen hemanjiomlar genellikle farklı türlerde olabilir:
- Senil (Yaşa Bağlı) Hemanjiomlar:
Ayrıca “kiraz hemanjiomları” olarak da bilinirler. Genellikle orta yaşlı ve yaşlı bireylerde küçük, kırmızımsı, kabarık lezyonlar şeklinde görülür. Bunlar çoğunlukla zararsızdır ve tedavi gerektirmez.
- Yüzeysel Hemanjiomlar:
Cilt yüzeyine yakın bölgelerde bulunur ve genellikle düz veya hafifçe kabarık kırmızı lezyonlar olarak ortaya çıkar.
- Derin Hemanjiomlar:
Daha derin dokularda bulunabilir ve mavi veya mor renkte olabilir. Derin hemanjiomlar genellikle büyüdükçe belirgin hale gelir.
Nedenleri
Yetişkinlerde hemanjiomların nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Çoğunlukla zararsızdırlar ve herhangi bir sağlık sorunu yaratmazlar. Ancak bazen, özellikle büyük hemanjiomlar veya belirli bölgelerdeki lezyonlar, estetik veya fonksiyonel sorunlara neden olabilir.
Tedavi
Yetişkinlerde hemanjiom tedavisi, genellikle semptomlara veya kozmetik endişelere bağlı olarak belirlenir. Tedavi seçenekleri arasında lazer tedavisi, kriyoterapi (soğukla tedavi), skleroterapi (damarları küçültme yöntemi) ve cerrahi müdahale yer alır. Tedaviye ihtiyaç duyulup duyulmadığına bir dermatolog karar verecektir.
Özetle, hemanjiomlar yetişkinlerde de görülebilir, ancak çoğunlukla çocuklukta başlar ve zamanla kaybolur. Yetişkinlerde görülen hemanjiomlar genellikle zararsızdır ve tedavi gerektirmez, ancak belirli durumlarda tedavi gerekebilir.
