Ayak Burkulması
Ayak burkulması çocuklarda en sık görülen yaralanmalardan biridir. Ayak bilekleri ligamentli üç kemikten (kemikleri bir arada tutan sert, esnek doku) oluşur. Bağlar, ayak bileği ekleminin çok fazla hareket etmesini önlemeye yardımcı olur.
Ayak bileği burkulmaları genellikle ani bir hareket olduğunda veya yürürken genellikle ayak döndüğünde ve bağlar fazla gerildiğinde meydana gelir. Bu, ayak bileği eklemi çevresinde yırtılma ve kanama (morarma ve şişlik olarak görülür) olarak belirti verir. Bu hareketlerin bir kişi koşarken, zıplarken veya hızla basketbol veya futbol gibi sporlarda yön değiştirirken ortaya çıkması daha olasıdır.
Ayak bileği burkulma belirtileri ve semptomları
Çocuğunuz ayak bileğini burkmuşsa, şu belirtiler gelişebilir:
- dakikalar veya birkaç saat içinde gelişen şişlikler – bu yumuşak doku hasarından kaynaklanır.
- ayak bileği ekleminin dış kısmında ağrı
- iki ila üç gün içinde ortaya çıkan morarma.
Evde bakım
Çocuğunuz ayak bileğini burkmuşsa, ilk yardım ilkelerini (Dinlenme, Buz, Sarma, Yüksekte tutma) ve ayak bileği egzersizlerini kullanarak evde bakım yapabilirsiniz. Tedavi hemen başlamalı ve sonraki iki ila üç gün boyunca devam etmelidir.
- Dinlenme: Yaralanan bölgeyi dinlendirin ve çok fazla acıya neden olan etkinliklerden kaçının. Çocuğunuz yürüme zorluğu çekiyorsa, koltuk değneği kullanılmalıdır.
- Buz: Yaralı bölgeye 10-15 dakika buz uygulayın. Buzu asla doğrudan cildin üzerine koymayın; cildi yakabilir. Buzu bir havlu veya yastık kılıfına sarın. Burkulmuş bölgeye çocuğunuz uyanıkken iki ila üç gün boyunca iki ila dört saatte bir buz koyun.
- Sarma: çok sıkı olmayan ve dolaşımı durduramayan ya da ekstra ağrıya neden olmayan sağlam bir bandaj kullanın. Bandaj ayak bileğinin hemen üstünden ayağa kadar örtmelidir. Ayak parmaklarını sarmayın.
- Yükseklik: şişmeyi azaltmaya yardımcı olmak için mümkün olduğunda ayak bileğini yukarı kaldırın. Örneğin, çocuğunuzun yaralı bacağını kaldırın ve televizyon izlerken, kitap okurken veya dinlenirken ayağının altına yastık koyarak yüksekte tutun.
Bazı çocukların ağrısı fazla olabilir. Ağrıyı azaltmak için ilaca ihtiyacı olacaktır. Çoğu durumda, parasetamol yeterlidir. Anti-enflamatuar ilaçlar yardımcı olabilir, ancak bunlar her çocuk için uygun değildir. Daha fazla öneri için doktorunuza veya eczacınıza danışın. Çocuğunuz için uygun ilaç dozu için ambalaj üzerindeki talimatları daima okuyun ve uygulayın.
Çocuğunuzun yaralanmasından sonraki ilk iki-üç gün içinde, aşağıdakilerden kaçının:
- ısı (örn. ısı paketleri veya sıcak banyolar) – bu kan akışını arttırır ve şişliği daha da kötüleştirir.
- Yeniden yaralanma – Ağırlığı uzaklaştırarak ve dikkatlice hareket ederek ayak bileği eklemini tekrar yaralanmalardan koruyun.
- masaj – kan akışını arttırır ve şişliği daha da kötüleştirir.
Ayak bileği egzersizleri
Çocuğunuzu, hafifçe egzersiz yapmak ve ayak bileği eklemini germek için teşvik edin. Sertliği en aza indirmek için buna, yaralanmadan hemen sonra başlamalıdır. Egzersize 1 uygulama ile başlayın ve zamanla 4 e kadar çıkarın. Çocuğunuz ilk başta hafif bir ağrı hissedebilir, eğer ciddi bir ağrı hissederse, daha fazla dinlenmesi gereklidir. Ağrının katlanılabilir olması durumunda, ayak bileği üzerinde yürümek iki ila üç gün sonra teşvik edilmelidir. Aktif hareket iyileşme sürecini hızlandıracaktır.
Çocuğunuzun bileğini burkulmasından sonra bir iki hafta içinde tamamen iyileşmesini bekleyebilirsiniz. İyileşme süresi çocuğunuzun yaşına, genel sağlığına ve yaralanmanın ciddiyetine bağlıdır.
Gelecek ayak bileği burkulmalarını önlemek için, çocuğunuzu egzersiz yapmadan önce ısınmaya teşvik edin ve spora uygun destek ayakkabıları giymelerini sağlayın.
Hatırlanması gereken önemli noktalar
- Ayak bileği burkulması çocuklarda sık görülen bir yaralanmadır.
- Ayak bileği burkulmasından kaynaklanan ağrı ve şişlik, tedavi kurallarına uyulduğu takdirde iki ila üç gün içerisinde iyileşmelidir.
- Tedavi Dinlenme, Buz, Sarma, Yüksekte tutma stratejisini ve ayak bileği egzersizlerini içerir.
- Çocuğunuz yaralı ayak bileğine ağırlık veremiyorsa, ağrılarını kontrol edemiyorsanız veya iyileşmiyorsa tıbbi yardım alın.
Çocuğum tekrar desteksiz yürümeye ne zaman başlayabilir?
Çocuğunuzu, ağrı alınabilir ise, yaralanmadan iki-üç gün sonra ayak bileği üzerinde yürümeye teşvik edin. Acı çok kötüyse, başka bir gün bekleyin ve tekrar deneyin. Çocuğunuzun fizyoterapisti veya doktoru bu süreçte size yardımcı olabilir.