Çocuklarda Ayrılık Kaygısı

Çocuklarda belirli bir süre için normal kabul edilen şey, bazı durumlarda tam teşekküllü bir bozukluğa dönüşebilir. Bir an önce tedavi edilebilmesi için çocuklarda ayrılık kaygısı bozukluğunun gelişim belirtilerine karşı dikkatli olunması önemlidir. İşte bu bozukluğa ve bununla nasıl başa çıkılabileceğine genel bir bakış.

Okula gitmeyi reddediyor, geceleri yalnız uyumaktan korkuyor ve gölgenizin dışında bir an bile geçirmeyi anlayamıyor. Çocuğunuzun sergilediği bu davranış nedir? Bunun için endişelenmeli misin?

Her çocuk, okulda ya da bir bakıcıyla daha fazla zaman geçirmek zorunda kalma açısından ebeveynlerinden ayrılma ile uğraşmak zorundadır. Bir çocuğu ayrılığa alıştırmak, onu yavaş yavaş karışmayı ve kendine bakmayı öğrenmesi için yetiştirmenin önemli bir sürecidir. Çocuklarda, örneğin bir bakıcıyla, anne babadan veya bakıcıdan ayrıldığında, ayrılık anında yaşanan kaygı normaldir ve aslında sağlıklıdır.

Her çocuk, ebeveynlerinin bu kadar uzun süre gölgesinde kaldıktan sonra yalnız kalmaktan korkar, çoğu çocuk tarafından sergilenen düzenli bir davranış şeklidir. Bununla birlikte, bu kalıp uzun vadede yanınızdan ayrılmayı reddettiği takdirde devam ederse, bu bir endişe nedeni olabilir ve ayrılık kaygısı bozukluğu olarak bilinen bir durumun gelişmesi olabilir. Neyse ki, çocuklarda ayrılık kaygısını tedavi etmek mümkündür. Bu yöntemler, durumun nedenlerine ve semptomlarına baktıktan sonra incelenecektir.

Ayrılık Kaygısı Nedenleri

Daha önce de belirtildiği gibi, bir çocuğun kısa bir süre için bile olsa anne ve babasından ayrılma konusunda endişelenmesi tamamen normaldir ve sonrasında kalıba alışır. Bu davranış bebeklikten 6 yaşına kadar sergilenir. Bebeklik döneminde, içlerinde bir tür kaygıyı tetikleyebilecek yabancılarla tanışmaya başlarlar.

Etrafta anne baba veya tanıdık yüzler görmek bu kaygıyı hafifletir. Çocuğunuz sizsiz zaman geçirme düzenine alışmıyorsa, bunun olmasının bazı nedenleri burada.

• Aşırı Korumacı Ebeveynlerin Gölgesinde Yaşamak : Çocuğunuzun neden bu kadar yapışkan davranışlar sergilediğini merak ettiyseniz, muhtemelen kendi davranış kalıplarınızı analiz etmelisiniz. Çocuğunu bir an olsun gözünün önünden ayırmayan bir ebeveyn misiniz? Onunla ilgilenmek ve güvende olduğundan emin olmak için her zaman yanında mısınız? Hala geceleri seninle uyuması için onu teşvik ediyor musun? Tüm bu davranış kalıpları, çocuğunuzun hayatın her zaman böyle olacağına inanmasını sağlar. Sonunda kendi endişenizin üstesinden gelmeye ve ondan ayrılmaya hazır olduğunuzda, yalnız ya da bu konuda başka biriyle birlikte olmayı reddeden ona da yansımış olur.
• Sevdiklerinizi Erken Bir Aşamada Kaybetmek : Bazı durumlarda, bir ebeveyn, bir kardeş, hatta bir evcil hayvan gibi sevilen birinin kaybı, çocuklarda ayrılık kaygısı bozukluğunu tetikleyebilir.
• Genetik ve Çevresel Duyarlılık : Çocukluklarında bu tür davranışlar sergileyen ebeveynlerin çocuklarının bu bozukluğun belirtilerini göstermeleri olasıdır. Ayrıca, araştırmalar hamilelik sırasında stresin bu sorunun nedenlerinden biri olabileceğini göstermiştir. Ev veya okul değişikliği gibi çevresel değişiklikler de bu durumun arkasındaki nedenler olabilir. Bu değişikliklere uyum sağlamanın yarattığı stres, burada tetikleyiciler olabilir.

Çocuklarda Ayrılık Kaygısı Belirtileri

Çocuklar ayrılık kaygısı yaşadıklarında çok tipik davranışsal özellikler sergilerler. Bu bozukluğun genellikle hem psikolojik hem de fiziksel belirtileri vardır. Bazı belirtiler şunları içerebilir:

• Kaybolma ya da başkası tarafından götürülme korkusu.
• Sevilen birinin başına kötü bir şey geleceği korkusu.
• Çocuğun ebeveyni olmadan bir yere gitmeyi reddettiği tipik yapışkan davranış.
• Okula gitmek veya kreşe bırakılmak için tekrarlanan tereddütler.
• Uyurken çocuğa yakın bir ebeveyn veya sevilen birinin olması ısrarı.
• Ebeveynden ayrılığı tasvir eden kabuslar.
• Ayrılıktan kaçınmak için karın ağrısı veya baş ağrısı gibi fiziksel sorunlardan şikayetler.

Bunlar, başlangıçta sevimli ve dokunaklı bulabileceğiniz davranış kalıplarıdır, çünkü çocuğunuz yanınızdan ayrılmak istemeyebilir. Bununla birlikte, bu tür davranışların ısrarlı bir şekilde sergilenmesi endişe kaynağı olmalı ve en kısa zamanda gerekli özen gösterilmelidir.

Çocuklarda Ayrılık Kaygısı Tedavisi

Çocuklarda ayrılık kaygısını teşhis etmek biraz zordur çünkü sergiledikleri davranış türü normaldir. Ancak teşhis edilemeyen bir durum çocuğun psikolojik ve sosyal gelişimini olumsuz etkileyebileceğinden, bu davranış kalıplarına dikkat edilmesi önemlidir. Bazen, yukarıda bahsedilen belirtiler, bir çocuk başka psikolojik rahatsızlıklardan muzdarip olduğunda da ortaya çıkabilir. Bu nedenle bu sorunu teşhis etmek biraz zor olabilir. Her halükarda uzmanlar, çocuklar yukarıda belirtilen semptomlardan herhangi üçünü en az bir ay süreyle sergiliyorsa, durumun bir ruh sağlığı uzmanına bildirilmesi gerektiğini önermektedir.

Semptomların yoğunluğu hafifse, çocuğa ve ebeveynlere danışmanın, çocuklarda durumun tedavisinde yararlı olduğu kanıtlanmıştır. Semptomlar şiddetli ise, davranışsal modifikasyon teknikleri, bilişsel terapi ve psikoterapi şeklinde terapötik müdahale yapılır. Bunlar, bir çocuğun sorunun temel nedenini ele almasına ve onlarla olumlu bir şekilde başa çıkmasına yardımcı olan çeşitli terapi biçimleridir. Bu tedavi yöntemleri bir profesyonelin dikkatini gerektirse de, bir ebeveyn olarak, çocuğunuz için tüm süreci daha kolay atlatabilmeniz için bazı önlemler alabilirsiniz.

İşte yardımcı olabilecek bazı ipuçları:

• Kendiniz Güçlü Olun : Çocuğunuzun ayrılıkla başa çıkabileceğinizi bilmesi gerekir ve daha sonra bununla başa çıkmanın bir örneği olarak size bakabilir.
• Onu Ayrılığa Alıştırın : Başlamak için onu kısa bir süreliğine farklı bir ortamda bırakın. Çevresine ve yokluğunuza alışmasına izin verin. Onu bıraktığınız her ortamda güvende olduğundan ve size ihtiyacı olduğunda her zaman orada olacağınızdan emin olun.
• Çocuğunuza Kontrolü Almasını Öğretin : Bazı şeyler çocuğunuzun da elindedir ve ona öğretmek sizin işiniz. Arada bir sinir krizi geçirmek sorun olmasa da, bunu alışkanlık haline getirmek onu hiçbir yere götürmez. Yokluğunda kendine nasıl bakacağını öğretin ve kaygısını hafifletmek için onu bağımsız yapın.
• Kolay Ulaşılabilir Olun : Çocuğunuz nerede olursa olsun, güvence vermek adına sizinle bir dakikalığına bile olsa sizinle iletişim kurmasını sağlayın, böylece orada olduğunuzu ve iyi olduğunuzu bilsin. Çevresine alışınca bu kalıp da değişecektir.

Son olarak, çocuğunuzu korkularının ve endişelerinin üstesinden geldiği için ödüllendirmek, ona kendi kendine yeterli olmayı öğretmede uzun bir yol kat edecektir. Bu durumun kötüleşmemesi için kendiniz sakin bir ebeveyn olmak iyi bir fikirdir. Sakin olmak bir şeydir, ancak kayıtsız kalmayın. İşler yavaş yavaş yerine oturacaktır.