Bebeklerin göz rengi
Ebeveynlerin bebek doğduktan sonra merak ettiği sorulardan biride bebeğin göz renginin değişip değişmeyeceğidir. Ebevenler şu soruları çok sorarlar; Bebeğimin, açık mavi gözleri bu şekilde mi kalacak? Gözleri koyulaşacak mı yoksa kahverengiye dönecek mi? Neden ikinci çocuğumun kardeşlerinden daha koyu gözleri var? Neden bir bebeklerin göz rengi değişiyor?
Yaklaşık 10.000 yıl önce, dünyadaki herkesin kahverengi gözleri vardı. Bilim adamları, ilk mavi gözlü kişinin vücudun daha az melanin üretmesine neden olan bir genetik mutasyona sahip olduğuna inanıyor.
Mavi gözlü insanların aslında mavi renkli pigmentleri yoktur. İris sadece ışığın yansıma şekli nedeniyle mavi görünür. Daha az melanin içeren bir göz daha az ışık emer. Gözdeki kolajen lifleri ışığı dağıtır ve çevreden yansıyarak gözlerin mavi görünmesini sağlar. Daha açık renkli gözleri olan kişiler, gözlerini parlak ışıktan korumak için daha az pigmente sahip oldukları için ışığa karşı daha hassas olabilirler.
Birçok bebek mavi veya kahverengi gözlerle doğar. Ancak yeni doğanlar herhangi bir göz rengine sahip olabilir. Bebek büyüdükçe melanin gelişmeye devam eder. Mavi gözlü bir yenidoğan irislerinde daha fazla melanin geliştirirse, gözleri koyulaşabilir veya kahverengi veya ela olabilir. Bu değişiklik genellikle bebeğin ilk yılında olur. Ancak gözlerin hayatlarının geri kalanında olacakları renge dönmesi birkaç yılı bulabilir.
Bebeklerin göz rengi tahmin edilmesi zor bir bulmaca gibidir. Bazen doğru bir şekilde tahmin edebilirsiniz. Örneğin, her iki ebeveynin de koyu kahverengi gözleri varsa, mavi gözlü bir bebeğe sahip olma olasılığı nadirdir, ancak olabilir. Mavi gözler için gen resesif olduğundan, mavi gözlü bebeklerin aslında mavi gözlü olması için iki gene ihtiyaç vardır. Kahverengi gözler için gen baskındır. Bu durumda, kahverengi gözlerin kahverengi gözlü bir bebeğe sahip olması için sadece bir gen gereklidir. Bu nedenle, birinin mavi gözler için bir geni ve kahverengi gözler için bir geni varsa, bebeğin kahverengi gözleri olacaktır.
İki ebeveynin kahverengi gözleri olsa bile, her ikisinin de mavi gözler için bir resesif geni olabilir. İkisi de resesif mavi göz genini bebeklerine geçirirse, bebeğin mavi gözler için iki geni olacaktır ve mavi gözlerle doğacaktır.
Yeşil renkli gözlü bebeklerin göz rengi için gen, mavi göz rengine göre baskındır, ancak kahverengiye resesiftir. Peki bir ebeveynin yeşil gözleri ve diğer kahverengi gözleri varsa, bebeğin hangi renk gözleri olabilir? Göz renginin genetiği oldukça karmaşık ve iyi anlaşılmadığından, bebek eladan maviye neredeyse her göz rengine sahip olabilir.
Göz Rengi Neden Değişir?
Bebekler, özellikle açık tenli bebekler doğduğunda açık renkli gözleri vardır, çünkü gözlerinde çok az melanin vardır. Melanin, gözlere, cilde ve saça renk veren bir pigment türüdür. İrisdeki melanin miktarı, gözün renkli kısmı, bir kişinin gözlerinin hangi renkte olacağını belirler. Genetik, bir kişinin vücudunda ne kadar melanin (veya pigment) olacağını kontrol eder ve bebeğinizin sizden ve eşinizden aldığı DNA, bebeğinizin gözlerinin mavi, kahverengi, yeşil veya başka bir renk olup olmadığını belirler.
Bebeğiniz mavi gözlerle doğabilir. Ancak, doğumdan sonra ışık, melanin üretimini uyarır, bu yüzden göz rengi zamanla koyulaşabilir veya değişebilir.
Gözde mavi, gri, yeşil veya ela pigmenti yoktur. Gözümüzde bulunan tek pigment kahverengidir ve bir kişinin gözlerinin açık mı yoksa koyu renk mi olacağını belirleyen pigmentin miktarıdır. Genetik bize, bir bebeğin ebeveynlerinin her ikisi de kahverengi gözlere sahip olsa bile, bebeğin göz renginin mavi olabileceğini söylüyor. Bir bebeğin göz rengi sadece anne ve babanın göz rengine değil, büyükanne ve büyükbabalarına da bağlıdır. Yani siz ve eşiniz kahverengi gözlere sahipseniz ve bebeğiniz gözü yeşilse, büyükbaba veya büyükanneden kaynaklı olabilir.
Yine de unutmamanız gereken şey, hiç kimse, bebeğiniz büyüdükten sonra gözlerin hangi renkte olacağını tam olarak tahmin edemez. Bunun istisnası sadece kahverengi gözlü bebekler için geçerlidir. Bebeğiniz kahverengi gözlerle doğmuşsa bu durumda, genetik koduyla atanan melanin miktarına zaten sahiptir, bu da göz renginin değişmeyeceği anlamına gelir.
Çoğu uzman, bebeklerin göz rengi yaşamın ilk altı ila dokuz ayı boyunca aynı kalacağını veya koyulaşacağını kabul eder. Gri veya mavi gözler kahverengiye, yeşile veya ela rengine dönüşebilir, ancak kahverengi gözler muhtemelen mavi olmaz. Gözlerin beyazları ilk başta biraz mavimsi görünüyorsa endişelenmeyin. Bu normaldir ve sonradan düzelir. Ne yazık ki, bebeğin gözlerinin hangi renkte olacağını görmek için, dört ila altı ay kadar beklemek zorunda kalacaksınız.
Göz renginiz size özeldir. Dünyada iki insanın gözleri aynı renk değildir. Göz renkleri açık maviden koyu kahverengiye ve aradaki her ton arasında değişir. Bazı insanların iris çevresinde çeşitli renklerde benekler veya çizgiler veya daha koyu bir pigment halkası vardır. Ailenizden, büyükanne ve büyükbabanızdan ve diğer akrabalarınızdan gelen genler, irisinizin ne renk olacağını belirler. Bu genler ayrıca saçınızın ve cildinizin renginde de rol oynar.
Göz rengi göz sağlığını etkiler mi?
Uzmanlar, gözlerinizin rengi ile belirli göz koşulları geliştirme riskiniz arasında bir bağlantı buldular. Kahverengi gözlü kişilerde makula dejenerasyonu , göz kanseri veya diyabetik retinopati görülme olasılığı daha düşüktür . Uzmanlar bunun, kahverengi pigmentin gözlere daha fazla koruma sağlayabileceği ve bu hastalıkların riskini azaltabileceğine inanıyor. Ancak kahverengi gözlü kişilerin katarakt olma riski daha yüksektir .
