Tiroit iltihabı, tiroit bezinin iltihaplanması durumudur ve tıbbi olarak “tiroidit” olarak adlandırılır. Tiroit bezi, boynun ön kısmında yer alan ve hormon üretiminden sorumlu olan önemli bir bezdir. Tiroidit, farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilir ve tiroit fonksiyonlarını etkileyebilir.
Tiroiditin Türleri
- Hashimoto Tiroiditi: Otoimmün bir hastalıktır ve en yaygın tiroidit türüdür. Bağışıklık sistemi, yanlışlıkla tiroit bezine saldırarak iltihaplanmaya neden olur. Genellikle hipotiroidi (tiroit hormonlarının düşük olması) ile sonuçlanır.
- Subakut Tiroidit: Genellikle viral bir enfeksiyondan sonra gelişir ve tiroit bezinde ağrıya, hassasiyete neden olur. Geçici hipertiroidi (tiroit hormonlarının yüksek olması) ve ardından hipotiroidi dönemleri olabilir.
- Sessiz (Painless) Tiroidit: Ağrıya neden olmadan gelişir ve genellikle otoimmün bir temele sahiptir. Genellikle geçici hipertiroidi ve ardından hipotiroidi dönemleri görülür.
- Doğum Sonrası Tiroiditi: Doğumdan sonraki ilk yıl içinde gelişen bir tiroidit türüdür. Genellikle otoimmün bir temele sahiptir ve geçici hipertiroidi ve hipotiroidi dönemleri görülür.
- İlaç İlişkili Tiroidit: Belirli ilaçların kullanımı sonucu gelişebilir. Amiodaron, interferon ve lityum gibi ilaçlar bu duruma neden olabilir.
- Riedel Tiroiditi: Nadiren görülen, tiroit bezinde sertleşmeye ve fibrozise (bağ dokusu artışına) neden olan bir tiroidit türüdür.
Tiroit iltihabı Belirtiler
Tiroiditin belirtileri, iltihabın türüne ve seyrine bağlı olarak değişir:
- Ağrı ve Hassasiyet: Subakut tiroiditte yaygındır. Boynun ön kısmında ağrı ve hassasiyet olabilir.
- Şişlik: Tiroit bezi büyüyebilir ve boyunda şişlik oluşabilir.
- Hipertiroidi Belirtileri: Hızlı kalp atışı, kilo kaybı, sinirlilik, terleme, titreme ve uykusuzluk.
- Hipotiroidi Belirtileri: Yorgunluk, kilo alımı, soğuk intoleransı, kuru cilt, kabızlık ve depresyon.
Tiroit iltihabı Nedenleri
Tiroiditin nedenleri, tiroidit türüne bağlı olarak değişir:
- Otoimmün Hastalıklar: Hashimoto tiroiditi ve doğum sonrası tiroidit gibi durumlar bağışıklık sisteminin tiroit bezine saldırması sonucu gelişir.
- Viral Enfeksiyonlar: Subakut tiroidit genellikle viral bir enfeksiyonu takiben ortaya çıkar.
- İlaçlar: Amiodaron, interferon ve lityum gibi ilaçlar tiroit iltihabına neden olabilir.
- Radyasyon Tedavisi: Boyun bölgesine uygulanan radyasyon tedavisi tiroit bezinde iltihaba yol açabilir.
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: Nadiren, tiroit bezinde bakteriyel bir enfeksiyon gelişebilir.
Teşhis
Tiroidit teşhisi, çeşitli testler ve muayenelerle konur:
- Tıbbi Öykü ve Fiziksel Muayene: Doktor, belirtilerinizi değerlendirecek ve boynunuzu muayene edecektir.
- Kan Testleri: TSH (tiroid uyarıcı hormon), serbest T4 ve T3 hormon düzeyleri ölçülür. Antikor testleri de otoimmün tiroiditi teşhis etmek için yapılabilir.
- Radyonüklid Tarama: Tiroit bezinin radyoaktif iyot veya teknesyum kullanılarak görüntülenmesi.
- Ultrason: Tiroit bezinin yapısını ve büyüklüğünü değerlendirmek için kullanılır.
- İnce İğne Aspirasyonu: Nadir durumlarda, biyopsi yapmak için tiroit bezinden hücre örnekleri alınabilir.
Tiroit iltihabı Tedavisi
Tiroidit tedavisi, iltihabın türüne ve belirtilere bağlı olarak değişir:
- Ağrı Kesiciler: Subakut tiroiditte ağrı ve iltihabı azaltmak için NSAID’ler (nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar) veya kortikosteroidler kullanılabilir.
- Beta Blokerler: Hipertiroidi belirtilerini hafifletmek için kullanılabilir.
- Tiroit Hormonları: Hipotiroidi gelişirse, levotiroksin gibi tiroit hormonları verilebilir.
- İlaçların Kesilmesi: İlaç ilişkili tiroiditte, soruna neden olan ilacın kesilmesi gerekebilir.
- Cerrahi Müdahale: Çok nadir durumlarda, tiroit bezinin bir kısmının veya tamamının cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
Tiroidit, tiroit bezinin iltihaplanması durumudur ve farklı türleri vardır. Tedavi, iltihabın türüne ve belirtilere bağlı olarak değişir. Tiroidit belirtileri yaşıyorsanız, bir doktora başvurarak doğru tanı ve tedavi planı için profesyonel yardım almanız önemlidir.
