Çocuklarda Çölyak Hastalığı Nedenleri

Çölyak hastalığı , nüfusun yaklaşık yüzde birini etkilediği tahmin edilen yaygın bir hastalıktır. İnce bağırsağın emici yüzeyinin glüten adı verilen bir madde tarafından zarar görmesi durumudur. Gluten, buğday, çavdar ve arpada ve bunların melezlenmiş tahıllarında bulunan bir protein grubudur. Bağırsakta oluşan hasar, çeşitli semptomlara yol açabilir ve vücudun, iyi bir sağlık için gerekli olan protein, yağ, karbonhidratlar, vitamin ve mineraller gibi besinleri emememesine neden olabilir.

Çölyak Hastalığı Belirtileri

Çölyaklı hastalarda çeşitli semptomlar görülebilir. Klasik (tipik) semptomlar şunları içerir:

• kronik ishal
• karın ağrısı
• malabsorpsiyon
• kilo kaybı

Bununla birlikte, birçok hasta şu anda aşağıdakileri içeren klasik olmayan (atipik) semptomlarla başvurur:

• anemi
• osteoporoz
• aşırı yorgunluk
• ağız ülserleri
• karaciğer enzim anormallikleri
• kabızlık
• kısırlık
• diş minesi kusurları
• nörolojik problemler vb.

Çocuklarda şu belirtiler olabilir:

• kısa boy
• sinirlilik
• kusma vb.

Çölyak hastalığı, tiroid hastalığı ve tip I diyabet gibi diğer otoimmün bozuklukları olan hastalarda yaygın olarak görülür. Ailelerde, hem birinci hem de ikinci derece akrabalarda da olabilir. Bu nedenle bu yüksek riskli bireylerin taranması düşünülmelidir.

Dermatitis herpetiformis, derinin “çölyak hastalığı”dır. Hastalar şiddetli kaşıntılı kabarcıklı döküntü ile başvururlar. Deri biyopsisi ile tanı doğrulanabilir. Tedavi, katı glutensiz diyet ve bazı durumlarda ilaçlardan oluşur.

Çölyak Hastalığı Testi ve Teşhisi

Çölyak hastalığı ile ilişkili çok çeşitli semptomlarla, doğru bir teşhis koymak zor olabilir. Bir hastanın çölyak hastalığı olup olmadığını belirlemek için doktor, bazen genetik bir testle birlikte basit bir antikor kan testi kullanarak tarama yapabilir. Çölyak teşhisinden hala şüpheleniliyorsa, doktor onay için muhtemelen ince bağırsak biyopsisi yapacaktır.

Çölyak Hastalığı Tedavisi

Şu anda, çölyak hastalığının tek tedavisi katı, ömür boyu glutensiz bir diyettir. Glutensiz bir diyet, her biçimde buğday, çavdar ve arpa içeren tüm gıdalardan kaçınmak anlamına gelir. Şu anda bu otoimmün hastalığı iyileştirebilecek tıbbi veya cerrahi tedavi yoktur. Araştırmacılar alternatif tedaviler ve muhtemelen bir tedavi bulmak için çok çalışıyorlar.

Doğal olarak glutensiz gıdalar;

• Pirinç
• Mısır (bunlardan yapılan unlar)
• Pirinç ve mısırdan yapılmış kahvaltılık gevrekler
• Patates
• Mercimek
• Kinoa
• Et ve kümes hayvanları
• Balık
• Yumurta
• peynir, tereyağı ve süt gibi çoğu süt ürünü
• meyve ve sebzeler
• Fındık, fıstık
• Çay, kahve, meyve suları(evde yapılan)

Glutensiz alternatifler

• Glutensiz;ekmek, un, makarna(normalde ekmeklerin çoğunda, makarnada gluten mevcuttur)
• Glutensiz bisküvi ve krakerler

Kontrol edilmesi gereken gıdalar

• Hazır patetes püresi
• Köfteler, burgerler ve işlenmiş etler(taze kesilmiş, işlenmemiş kırmızı ette gluten yoktur)
• Soslu balık, işlenmiş peynir
• Kuru kavrulmuş/kaplı fındık fıstıklar
• İç yağı
• Hazır yemekler, işlenmiş gıdalar
• -İlaçlar
• Bitkisel çaylar, gazlı içecekler, milk shake (soğuk süt, dondurma, çeşitli meyveler ve şurupların blenderde karıştırılması ile hazırlanan besleyici içecekler)

Sakınılması Gereken Gıdalar

• Buğday ,arpa, çavdar ,yulaf ve bunlardan yapılan unlar
• Buğday, arpa, çavdar ve yulaftan yapılmış ekmek, kek, bisküvi ve kahvaltılık gevrekler
• Makarna ve irmik
• Etli börekler, sosis
• Balık köfteleri
• Una veya galeta ununa bulanmış balık
• Yumurtalı köfteler
• Müslili yoğurt
• Mayalı sütlü içecekler
• Arpa suyu

Tüm tahıllar, genellikle glüten içeren tahılların yakınında yetiştirildikleri, öğütüldükleri ve üretildikleri için çapraz temas için “yüksek riskli” olarak kabul edilir. ” Çapraz temas “, glüten içeren bir gıdanın glütensiz bir gıdaya temas etmesiyle oluşur. Bunun gibi çok küçük miktarlarda glüten yemek bile ince bağırsağa zarar verebilir ve besinlerin kan dolaşımına emilmesini engelleyebilir.